Boże Narodzenie w Finlandii to prawdopodobnie jedno z najważniejszych świąt w roku. Tak, to prawda – Święty Mikołaj rozpoczyna swoją świąteczną podróż właśnie w śnieżniej Finlandii. Ale oprócz tego świąteczny okres to czas spokoju i spędzania wspólnych chwil z bliskimi.
Wielu Finów rozpoczyna przygotowania do Bożego Narodzenia nawet z miesięcznym wyprzedzeniem. Ludzie dekorują domy, rozwieszają lampki i przygotowują się do zapewnienia świątecznego ciepła i spokoju swoim domostwom. W Finlandii za najważniejszy dzień świąt Bożego Narodzenia uznawana jest Wigilia, podczas której spotykają się wszyscy członkowie rodziny. Czy to w mieszkaniach, czy w wiejskich chatkach – Finowie przygotowują i spożywają wspólnie wigilijną kolację, cieszą się swoim towarzystwem i otwierają prezenty. Często tego dnia ludzie udają się również na cmentarze, aby zapalić znicze na grobach bliskich. Wierzący biorą udział w pasterce.
Ponieważ wizyty w saunie są głęboko zakorzenione w fińskiej kulturze, aktywności tej nie może także zabraknąć w święta. Choć w swoich pierwotnych założeniach czynność ta służy oczyszczeniu ciała i umysłu, dziś Finowie nie potrafią wyobrazić sobie bez niej świąt.
Dzień Bożego Narodzenia spędza się w spokoju domowego zacisza, natomiast w drugi dzień świąt, czyli 26 grudnia, ludzie stają się bardziej aktywni. Odwiedzają znajomych lub wychodzą na świeże powietrze, np. aby pobiegać na nartach po zamarzniętych rzekach i jeziorach. Biały krajobraz zamarzniętej Finlandii stanowi doskonałą scenografię prawdziwych świąt Bożego Narodzenia.
Tradycyjne fińskie potrawy świąteczne różnią się w zależności od regionu, jednak jest kilka dań stanowiących integralną część świąt w całym kraju. Dla wielu kulinarnym obowiązkiem jest pieczona szynka podawana z musztardą. Ryby również stanowią ważną część tradycyjnej fińskiej wieczerzy wigilijnej. Inne dania, będące uzupełnieniem dla ryb i pieczeni, obejmują klasyczną sałatkę buraczaną oraz potrawy z pieczonymi warzywami korzeniowymi, jak brukiew.
Na świątecznym fińskim stole nigdy nie brakuje słodkich wypieków, jak tarta ze śliwkami czy ryżowy pudding, który jada się głównie na śniadanie. Jednym z najpopularniejszych okołoświątecznych zajęć jest dekorowanie pierniczków, które później zawiesza się na choince.
Popularnym świątecznym fińskim napitkiem jest „glögi”, czyli specjalny rodzaj grzanego wina. Jest to najczęściej czerwone wino lub sok owocowy z dodatkiem przypraw, jak kardamon i cynamon, oraz migdałów i rodzynek.
Świąteczna choinka to nieodzowny element każdego fińskiego domostwa. Udekorowana pięknymi ozdobami i wielokolorowymi lampkami dostarcza wiele radości całej rodzinie. Głównym bohaterem zimowych świąt na całym świecie jest oczywiście Święty Mikołaj, który rozpoczyna swoją podróż z prezentami w północnej części Finlandii, czyli Laponii. Być może nie wszyscy o tym wiedzą, ale wszystkie listy adresowane do Mikołaja trafiają prosto do jego siedziby w Rovaniemi. To właśnie tam jest możliwość spotkania się z nim w cztery oczy. Warto też wspomnieć, że w Finlandii Święty Mikołaj puka do drzwi, a nie wchodzi przez komin.
Podobnie jak Finowie, mieszkańcy Słowacji spędzają święta Bożego Narodzenia ze swoimi najbliższymi. Ubierają choinkę, rozświetlają swoje domy świątecznymi ozdobami i pieką ciastka, którymi częstują gości. Na wigilijną kolację, 24 grudnia, większość ludzi spożywa rybę, kapustę i sałatkę ziemniaczaną. Po wieczerzy członkowie rodziny rozpakowują prezenty, które wcześniej umieszcza się pod choinką. Później wszyscy oglądają świąteczne bajki lub filmy, ciesząc się czasem spędzanym wspólnie z rodziną. Osoby wierzące najczęściej udają się na pasterkę. Następny dzień świąt, czyli 25 grudnia, zwykle mija na odwiedzinach u znajomych i spędzaniu czasu w rodzinnym kręgu.
Jak w większości krajów, okres świąt Bożego Narodzenia obchodzone są w Rumunii w dniach 24–25 grudnia. Czas ten rozpoczyna się w Wigilię, kiedy to Święty Mikołaj (Mos Craciun) przybywa do każdego domu, aby wręczyć dzieciom prezenty. Zwyczajowo prezenty umieszcza się pod choinką, a wiele dzieci stawia sobie wyzwanie, aby nie zasypiać i przyłapać Mikołaja na gorącym uczynku.
Od wielu wieków świąteczną tradycją jest kolędowanie (colindatul), będące prawdziwym skarbem Rumunii. Podobnie jak w Polsce, mniejsze i większe grupy dzieci chodzą od domu do domu, przynosząc pieśń ich mieszkańcom, natomiast chóry dorosłych śpiewają kolędy w kościołach. Tradycja ta jest cały czas kultywowana w rumuńskich miastach i wioskach. W ramach podziękowania kolędnicy otrzymują zazwyczaj małe podarki w postaci jedzenia, jak owoce, orzechy lub ciastka, a dorośli mogą liczyć na lampkę wina. Dziś nierzadko otrzymuje się także symboliczne kwoty pieniężne.
Kolędy różnią się w zależności od regionu, jednak tematyka wszystkich jest związana z narodzinami Jezusa. Co więcej, w niektórych regionach Rumunii kolędom towarzyszą różne rytuały, tańce lub przedstawienia, jak Steaua (Kolęda na Gwiazdkę), Capra (Kozica) albo Ursul (Niedźwiedź).
Jeśli chodzi o świąteczne potrawy, w Rumunii na stołach goszczą tradycyjne specjały z wieprzowiny, gołąbki, a także różne desery, jak biszkopt z kremem z orzechów włoskich lub maku.